HAZİRAN TÜRKİYESİ-2…

13 HAZİRAN: 1946 Üniversitelere özerklik veren kanun kabul edildi. (Bir de

kendileri bunun farkında olsalar!) 1966 Ankara’da kapalı devre televizyon

yayını hazırlıklarına başlandı. 1968 Üniversitelerde başlayan boykot ve işgal

eylemleri hızla yayılıyor. (68 kuşağı harekete geçiyor.) 1974 Televizyon,

dünya kupası maçlarını naklen yayınlamaya başladı.1977 Başbakan Demirel

istifa etti. I. MC hükümeti sona erdi. 1981 Bülent Ersoy’a sahne yasağı

konuldu. 1985 Anayasa Mahkemesi, yabancılara mülk satışını öngören yasayı

iptal etti. (Şimdi atı alan Üsküdarı’ı çoktan geçti.) 1985 THKP-C davası

sonuçlandı. 4 idam ve 12 müebbet hapis cezası verildi. 1996 Küba Devlet

Başkanı Castro, Habitat II kent zirvesine katılmak üzere İstanbul’a geldi. (Elini

sıkma onurunu yaşadım.) 14 HAZİRAN: 1925 Cumhuriyet’in ilk şeker

fabrikası Alpullu’da üretime başladı. 1930 Askeri Yargıtay kuruldu. 1935

Maden Tetkik ve Araştırma Enstitüsü, Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi ve

Etibank’ın kurulmasına ilişkin kanunlar TBMM’de kabul edildi. 1946 Türkiye

Emlak Kredi Bankası kuruldu. 1954 Sakarya ve Adıyaman illeri kuruldu. 1989

Kapalı yerlerde, her türlü toplu taşıma aracında ve bekleme salonlarında

sigara içilmesini ve sigara reklamı yapılmasını yasaklayan kanun kabul edildi.

2000 Mehmet Ali Ağca Türkiye’ye getirildi. 15 HAZİRAN: 1938 Noterlik

kanunu TBMM’de kabul edildi. 1942 Atatürk’ün Şişli’de oturduğu ev müze

oldu. 1968 Kısmet adlı teknesiyle 2 yıl, 10 ay, 13 gün süren dünya turuna

çıkan Sadun Boro ve eşi Odo Boro İstanbul’a ulaştılar. 1984 Askerlik süresi 18

aya indirildi. 1989 Aksaray, Bayburt, Karaman ve Kırıkkale il yapıldı. İl sayısı

71’e çıktı. 2000 Çok değerli bir bilim insanını yitirdik. Mina Urgan. 2004 İzmir

Ahmet Piriştina’nın arkasından ağlıyor. 16 HAZİRAN: 1934 İlk süttozu

fabrikası Bursa’da açıldı. (Güzel ülkem adım adım, yudum yudum ilerliyor.)

1950 Türkçe okunan ezanın tekrar Arapça okunmasına dair kanun kabul

edildi. (Bir ileri, iki geri.) 1975 Milli Güvenlik Kurulu toplantısında alınan tavsiye

kararını görüşen Bakanlar Kurulu; ABD’ye silah ambargosunu kaldırması için

bir ay süre tanınmasını kararlaştırıldı. Bu süre içinde kaldırılmadığı takdirde

üslerin kapatılacağı açıklandı ve karar bir gün sonra ABD’ye bir nota ile

bildirildi. (Uluslararası siyasette dik durmak böyle olur.) 1979 Türk sineması

kralını yitirdi. Ayhan Işık. 1986 5 yıldır devam eden DEV-YOL davası

sonuçlandı 343 sanıktan 19’u idama mahkum oldu.1995 Tunceli’de bir

karakolu basan PKK 20 askeri şehit etti. 17 HAZİRAN: Mustafa Kemal’in

tarihe geçen demeci: “Benim naçiz vücudum bir gün elbette toprak olacaktır.

Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.” 1942 Trakya

bölgesinde savaş nedeniyle  tahrip edilen demiryolu köprülerinin

onarılmasından sonra ilk Avrupa Ekspresi Sirkeci’den hareket etti. 1951

Nazım Hikmet Türkiye’den ayrıldı. 1973 Dünya Sevgi Birliği madalyası

Şenay’a verildi. 1987 Resmi bir ziyaret için Türkiye’ye gelen İran Başbakanı

Mir Hüseyin Musavi Anıtkabir’e gitmek istemediğini söyledi. (O da bir şey

mi, şimdi bizim kendi ‘büyüklerimiz’ gitmiyorlar.) 1992 Haliç’te yapılan yeni

Galata Köprüsü hizmete açıldı. 1995 Bosna için toplanan yardım paralarını

Refah Partisi’ne aktarmakla suçlanan Süleyman Mercümek’in yargılanmasına

başlandı. 2005 Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde 3 günde 8 bebek öldü.

(Ve aileleri dışında herkes tarafından unutuldular, gittiler.) 18 HAZİRAN: 1934

Liman işlerinin hükümetçe idaresine ilişkin kanun TBMM’de kabul edildi.

(Şimdi hepsini yabancılara verdik.) 1939 Bursa ve Mersin elektrik tesisleri

devletleştirildi. 1977 TRT, İstanbul Festivali’ni, yeterince İslam eseri yer

almadığı gerekçesiyle boykot etti. 1983 İstanbul’da telefon numaraları 7

rakama çıkarıldı. 1988 Başbakan Turgut Özal ANAP Büyük Kongresi’nde

Kartal Demirağ’ın silahlı saldırısı sonucu elinden yaralandı. 2005 Bir büyük

usta artık tuvallerinde yaşayacak. Nuri İyem’i yitirdik. 19 HAZİRAN: 1952

Kömür madenlerinde çalışan işçilerin askerlikten muaf tutulmasına ilişkin yasa

kabul edildi. 1963 Türkiye’nin hayat pahalılığında dünya ikincisi olduğu

açıklandı. (Böyle rekorları hiç bir dönemde kimseye bırakmayız evelallah.)

1992 12 Eylül askeri yönetimince kapatılan siyasi partilerin tekrar açılmasına

olanak tanıyan yasa TBMM’de kabul edildi. 1996 Tansu Çiller hakkında

verilen örtülü ödenek önergesi Refah Partisi’nin desteğiyle reddedildi. (Kaşı

sırtımı, kaşıyayım sırtını.) 1998 Patrik Kazancıyan’ın ölümüyle kendisini patrik

vekili ilan eden Mutafyan’ın dilekçesi; bu sıfatı kullanamayacağı gerekçesiyle

İstanbul Valiliği tarafından reddedildi. 20 HAZİRAN: 1932 Mustafa Kemal

Paşa, binası yanan Fenerbahçe kulübüne 500 lira bağışladı. 1938 19 Mayıs;

milli bayram günü oldu. Dağ Başını Duman Almış marşı, gençlik marşı olarak

kabul edildi. 1943 Adapazarı’ndaki depremde 346 kişi öldü. 1961 Türkiye’nin

ilk mentollü sigarası Çamlıca piyasaya çıktı. 1970 Türkiye’de ilk defa Vakıf

Gureba hastanesinde bir hastanın beynine pil takıldı. 1982 Banker Kastelli

olarak tanınan Cevher Özden ve eşi İsviçre’ye kaçtı. 1983 Doğru Yol Partisi

kuruldu. 1984 Viyana Büyükelçiliği Çalışma Ataşemiz Erdoğan Özen

otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü. Olayı Ermeni

Devrimci Ordusu adlı örgüt üstlendi. 1985 Konya’nın Karaağa kasabasının

ANAP’lı Belediye Başkanı Mehmet Topuz, oruç tutmadıkları gerekçesiyle 16

kişiye 10’ar bin lira para cezası kesti. 21 HAZİRAN: 1934 Soyadı kanunu

kabul edildi. 1940 Devlet Operası; ilk temsilinde Mozart’ın Bastien ve

Bastienne operasını sahneledi. 1946 Türkiye Garanti Bankası kuruluş kanunu

kabul edildi. • Rize çay fabrikasının temeli atıldı. 1972 TRT’nin televizyon

yayınları haftada 5 güne çıkarıldı. 1974 İskenderun Demir Çelik fabrikasında

çalışan 10.000 işçi eylem yaptı. 1975 Uluslararası 3. İstanbul Festivali

başladı. (Nejat Eczacıbaşı’nı saygıyla anıyoruz.) 1993 Hürriyet gazetesinin

hisselerinin yüzde 25’i Show TV ortaklarından Erol Aksoy’a satıldı. (Amiral

gemisi su almaya başlıyor.) 22 HAZİRAN: 1939 Adana Elektrik Şirketi satın

alınarak devletleştiildi. 1945 Çalışma Bakanlığı ile İller Bankası kuruluş

kanunları kabul edildi. 1954 Devlet Malzeme Ofisi kuruldu. 1960 Emekli

Orgeneral Fahri Korutürk Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi olarak atandı. • Bir

Aydınlanma Hareketi önderi, Köy Enstitüleri’nin kurucusu İsmail Hakkı Tonguç

yaşamını yitirdi. 1965 Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kuruluş kanunu kabul

edildi. 1970 Oyak Renault Otomotiv fabrikası kuruldu. 1974 Türkiye Sosyalist

İşçi Partisi kuruldu. • Çetin Altan’ın Bir Avuç Gökyüzü romanı Ankara

Savcılığı’nca müstehcen bulunarak toplatıldı. 2001 Anayasa Mahkemesi

Fazilet Partisi’ni Laik Cumhuriyet ilkelerine aykırı eylemlerin odağı olduğu

gerekçesiyle temelli kapattı. 23 HAZİRAN: 1961 Ankara’dan Almanya’ya ilk

işçi kafilesi (93 kişi) gitti. 1975 CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Gerede’de

konuşma yaparken saldırıya uğradı. 1996 HADEP kongresinde Türk

bayrağının indirilerek yerine örgüt bayrağının asılması bütün yurtta büyük bir

tepkiyle karşılandı. (Şimdi dağa, taşa, toprağa, hatta garnizona asıyorlar ama

tık yok!) 24 HAZİRAN: 1938 Toprak Mahsulleri Ofisi kuruldu. 1975 Urfa’da

toprak dağıtımına törenle başlandı. 1976 Antalya Film Festivali’nde En İyi Film

Ödülü’nü Atıf Yılmaz’ın Deli Yusuf adlı filmi kazandı. 1977 Gençlik kampları

adı altında faaliyet gösteren komando kampları kapatıldı. 1992 ANAP İstanbul

İl Başkanlığı’na seçilmesi partide büyük huzursuzluk yaratan Semra Özal istifa

etti. 25 HAZİRAN: 1927 Bozok’un adı Yozgat olarak değiştirildi. 1965

Hekimlerin devlet hastanelerinde tam gün çalışmalarını öngören yasa tasarısı

kabul edildi. (Her dönemde hiç bitmeyen öykü!) 1969 Kırıkkalespor-Tarsus

İdman Yurdu maçındaki olaylarda 4 kişi öldü, 100’den fazla kişi yaralandı.

1971 Gölcük tersanelerinde yapılan ilk Türk muhribi Berk denize indirildi. 26

HAZİRAN: 1944 Zirai Donatım Kurumu kuruldu. 1945 Türkiye, Birleşmiş

Miletler Antlaşması’nı imzaladı. 1981 DİSK Başkanı Abdullah Baştürk ve 51

yönetici için idam isteniyor. 1992 Kaçak Mercedes olayıyla ilgili olarak Tanju

Çolak için tutuklama kararı çıkarıldı. 1993 Capitol AVM açıldı. (Bir zamanlar,

haber olacak kadar azdı sayıları.) 2002 Bir iyi ‘kötü adam’ Turgut Özatay,

arkasında 100’e yakın film bırakarak aramızdan ayrıldı. 27 HAZİRAN: 1938

Avukatlık Kanunu kabul edildi. 1945 İş Kazaları Sigortası, İş Hastalıkları ve

Doğum Yardımı Kanunu kabul edildi. 1956 İnönü; “Aramızdaki farkı bilelim.

Biz mutlakiyetten bugüne geldik. SIz bugünden mutlakiyete gidiyorsunuz.”

dedi. (60 yıl sonra aynı oyun sergileniyor.) 1988 SODEP 2. Büyük

Kurultayı’nda Erdal İnönü Başkanlığa, Deniz Baykal Genel Sekreterliğe

seçildiler. (Nesiller gelir, geçer, ‘O’ hep vardır!) 28 HAZİRAN: 1932 Solhan

(Hakkari) ilçesi kuruldu. 1971 ABD ile yapılan anlaşma gereği, Türkiye’de

afyon ekimi yasaklandı. 1996 RP-DYP koalisyon hükümeti kuruldu. Protokole

göre Başbakanlık Erbakan ile Çiller arasında dönüşümlü olarak el

değiştirecek. (Tansu hanım, Demirel faktörünü unuttuğunu çok geç hatırladı.)

29 HAZİRAN: 1925 Diyarbakır İstiklal Mahkemesi Şeyh Said ile 46 yandaşını

ölüme mahkum etti. İnfazlar ertesi gün yerine getirildi. 1934 Zaro ağa 157

yaşında öldü. 1938 Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü kuruldu. 1939

Olağanüstü toplanan Hatay meclisi oybirliğiyle Türkiye’ye katılma kararı aldı.

1945 Cumhuriyet gazetesi kurucusu Yunus Nadi aramızdan ayrıldı. 1969

Galatasaray, Metin Oktay’ın oynadığı son maçta Cumhurbaşkanlığı Kupası’nı

kazandı. 1982 Aşırı sıcaklar nedeniyle İstanbul’da 7 kişi öldü. 1999 Abdullah

Öcalan, vatana ihanet suçuyla ölüm cezasına çarptırıldı. (Neredeeeeen

nereye.) 30 HAZİRAN: 1927 Mustafa Kemal Paşa ile İsmet Paşa askerlikten

emekliye ayrıldılar. 1932 Polis Teşkilatı Kanunu TBMM’de kabul edildi. 1943

Seyhan barajı işletmeye açıldı. 1957 Sanayi Bakanlığı kuruldu. 1974

Memurlara iki günlük hafta tatili uygulamasına başlandı. 1977 MSP Genel

Başkanı Necmettin Erbakan’ın kardeşi Akgün Erbakan dolandırıcılık suçundan

mahkum edildi. (Yorum yok!) 1987 Türk vatandaşlığından çıkarılan Cem

Karaca yurda döndü. 1992 Siirt’te bir jandarma karakolu PKK tarafından

basıldı 12 asker şehit oldu. Van’da bir oteli kundakladılar 11 kişi öldü. (Bunları

hep unuttuk, değil mi?) 2004 Zarif ‘kötü adam’ Hüseyin Baradan’ı kaybettik…