MAYIS TÜRKİYESİ-2…

15 MAYIS: 1974 Şehit gazeteci Hasan Tahsin adına İzmir Konak meydanına dikilen İlk Kurşun Anıtı, Cumhurbaşkanı Korutürk tarafından açıldı. 1995 Kara ses Cemalettin Kaplan Almanya’da öldü. 1997 Kadınların, eşinin soyadı ile birlikte kızlık soyadını da kullanmalarını sağlayan yasa kabul edildi. 1997 TSK, 50.000 kişilik bir kuvvetle Kuzey Irak’a sınır ötesi bir operasyon başlattı. (Demek ki yapılabiliyormuş.) 16 MAYIS: 1982 7 ay önce hapisten kaçan Yılmaz Güney, Fransa’nın Cannes şehrinde ortaya çıktı. 1983 Türk Lirası Kıbrıs’ta resmi para oldu. 1993 Süleyman Demirel Türkiye Cumhuriyeti’nin 9. Cumhurbaşkanı seçildi. 2000 Ahmet Necdet Sezer Türkiye Cumhuriyeti’nin 10. Cumhurbaşkanı seçildi. 17 MAYIS: 1971 İsrail’in İstanbul Başkonsolosu Ephraim Elrom, Mahir Çayan, Ulaş Bardakçı ve Hüseyin Cevahir tarafından kaçırıldı. 1982 Barış Derneği davası başladı. 30 sanık hakkında 8 yıldan 30 yıla kadar hapsi isteniyor. 1992 İstanbul Haliç’te bulunan tarihi Galata Köprüsü, köprü altındaki bir lokantada çıkan yangın yüzünden kullanılamaz hale geldi. 1996 Yaşar Kemal’e İspanya’nın Barselona kentinde düzenlenen bir törenle Uluslararası Katalonya Ödülü verildi. 2000 Galatasaray UEFA Kupası’nı kazandı. (İlk ve hala tek!) 2002 (Türküler mahzun kaldı.) Aşık Mahzuni Şerif aramızdan ayrıldı. 18 MAYIS: 1936 Sivas-Erzurum demiryolunun yapımına başlandı. 1976 40 bin işçinin çalıştığı Ereğli Kömür İşletmesi’nde işverenin iş güvenliği ve işçi sağlığı hükümlerini uygulamadığı gerekçesiyle grev kararı alındı. (Kadere isyan.) • TRT’nin unutulmaz spikeri Zafer Cilasun’u kaybettik. 2002 Diyanet İşleri Başkanlığı kararıyla, kadınların cenaze namazında saf tutmalarına, cuma ve bayram namazına katılmalarına olur verildi. 19 MAYIS: 1919 Mustafa Kemal Samsun’da Anadolu toprağına ayak bastı ve Milli Mücadele başladı. 1938 19 Mayıs günü, Gençlik ve Spor Bayramı olarak kabul edildi. 1940 İstanbul’da Dolmabahçe Stadı’nın temeli atıldı. (Dolmabahçe’yle başladı, Mithatpaşa’yı gördü. İnönü olarak yaşadı… artık bir telefon şirketiyle anılacak.) 1978 19 Mayıs törenlerindeki kız öğrencilerin kıyafetleri nedeniyle Ankara’da olaylar çıktı. İstanbul’da tribünlerin önünde bomba patladı. Antakya’da kız öğrencilerin elbiseleri yırtıldı. Erbakan Anıtkabir’e gitmedi. (Şimdi toptan yasakladılar, rahat ettik.) 1996 Suna ve İnan Kıraç’ın Antalya Kaleiçi’nde tarihi bir kilise ve konağı restore ettirmesiyle oluşturulan Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü hizmete girdi. 2000 Atatürk Uluslararası Barış Ödülü KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’a verildi. 20 MAYIS: 1928 Uluslararası rakamlar kabul edildi. 1928 Mustafa Kemal’i Ankara’da ziyaret eden ilk devlet başkanı Afgan Kralı Emanullah Han ve eşi Süreyya Türkiye’ye geldiler. 1947 Rize Çay Fabrikası ilk ürününü verdi. 1955 Ege ve Karadeniz Teknik Üniversiteleri’nin kuruluş kanunu kabul edildi. 1983 Anavatan Partisi kuruldu. • Halkçı Parti kuruldu. 1987 ABD’in eski başkanı Nixon Türkiye’ye ani bir ziyarette bulundu (Nedense? Öyle pek hayır için gelmezler de.). 2003 Orhan Pamuk; Benim Adım Kırmızı romanıyla dünyanın en önemli edebiyat ödüllerinden Impac-Dublin’e layık görüldü. 2004 Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi, Vakit gazetesini ‘Onbaşı bile olamayacakların general olduğu ülke.’ başlıklı yazısı nedeniyle 312 generale 2’şer milyar lira tazminat ödemeye mahkum etti. 21 MAYIS: 1950 Adnan Menderes Başbakan, Celal Bayar Cumhurbaşkanı oldular. 1955 Türk Hava Yolları Anonim Ortaklığı’nın kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi. 1960 Harp Okulu öğrencileri Ankara’da iktidar partisi aleyhine sessiz bir yürüyüş yaptılar. 1971 Anayasa Mahkemesi Necmettin Erbakan’ın kurduğu ve Genel Başkanlığı’nı yaptığı Milli Nizam Partisi hakkında kapatma kararı aldı. 1982 Bülent Ecevit BBC’ye verdiği demeç nedeniyle aldığı 34 günlük hapis cezasını çekmek üzere cezaevine girdi. 1997 Mustafa Ekmekçi’den artık Ankara Notları alamayacağız. 22 MAYIS: 1955 İnönü mecliste; “Başbakan’ı durduracak hiç bir kuvvet kalmamıştır.” dedi. (Tarih… Tekerrür?) 1957 Türkiye Kömür İşletmeleri kuruluş kanunu kabul edildi. • Sanayi Bakanlığı’nın kuruluş kanunu kabul edildi. 1961 İstanbul Belediyesi’nin düzenlediği Sanat Festivali’nde Memduh Ün’ün Kırık Çanaklar filmi en iyi film seçildi. 1971 Bingöl ve çevresinde meydana gelen depremde 870 kişi öldü, 5 bin 323 ev yıkıldı. 1976 TÖB-DER’in 17 ildeki büroları valilikler tarafından süresiz kapatıldı. 1995 Danıştay; eski bakan ve işadamı, DYP miletvekili Cavit Çağlar’ın vergi kaçakçılığı suçundan cezalandırılmasını karara bağladı. 1996 Yeri doldurulamayacak dev bir ses sustu. Tanju Okan’a veda ettik. 23 MAYIS: 1928 Tekke ve zaviyeler kapatıldı. • Türk vatandaşlığı kanunu kabul edildi. 1978 Türkiye, İmralı Cezaevi’nden kaçan Billy Hayes’in yazdığı romandan sinemaya uyarlanan Geceyarısı Ekspresi filmini protesto etti. 1992 İstanbul’a 117 yıl hizmet veren Galata Köprüsü yerinden sökülerek Haliç’e çekildi. 2002 Ankara’nın en eski ve en büyük sinemalarından AKÜN 1975 yılında Ertem Eğilmez’in unutulmaz filmi Hababam Sınıfı ile açtığı perdelerini, yine aynı filmle ve bir daha açılmamak üzere kapattı. 24 MAYIS: 1920 Padişah, Mustafa Kemal’in idam kararını onayladı (da ne oldu?). • İstanbul Divan-ı Harp’i Fevzi Çakmak paşayı idama mahkum etti (de ne oldu?). 1924 Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü kuruldu. 1978 Yağdan sonra şeker de karaborsada. 2002 Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, hakkında haksız mal varlığı edindiği iddiasıyla yürütülen soruşturma kapsamında Ankara Cumhuriyet Başsavcı Vekili Bekir Selçuk’a 1 saat 10 dakika ifade verdi. (12 yılda ne çok şey değişti, değil mi?) 25 MAYIS: 1948 CHP Meclis Grubu’nda, İlahiyat Fakültesi kurulması kararlaştırıldı. 1954 Osmanlı döneminden kalan Düyun-u Umumiye çerçevesindeki borcun tamamı ödendi. 1993 150 terörist Bingöl-Elazığ karayolunu kesip durdurdukları 20 aracın yolcularını sivil-ve asker olarak ayırdılar, 33 askeri kurşuna dizdiler. (Açılım?) 26 MAYIS: 1938 Atatürk Ankara’dan son kez ayrıldı. 1962 Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi açıldı. 27 MAYIS: 1944 Yeni Türk harfleriyle ilk Cumhuriyet Altını Darphane’de 10.000 adet olarak basıldı. 1960 Türk Silahlı Kuvvetleri, yönetime el koydu. Milli Birlik Komitesi Başkanı Orgeneral Cemal Gürsel millete seslenişinde; “… Bütün emelim bu memlekette temiz, dürüst bir demokratik nizam kurmak ve devletin iradesini milletin iradesine terketmektir. Midesini ve vicdanını paraya bağlamış olan bazı menfaatperestler bu hareketimize karşı teşebbüste bulunmaya yeltenebilirler fakat onlara asla müsamaha edilmeyeceğini temin ederim. Bana güveniniz ve inanınız…” dedi. 28 MAYIS: 1954 Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü UNESCO, en çok konuşulan diller arasına Türkçe’yi de aldı. 1980 MHP Milletvekili ve eski bakanlardan Gün Sazak öldürüldü. 1983 Çiğdem Talu, arkasında hala mırıldandığımız şarkı sözleri bırakarak aramızdan ayrıldı. 1986 Edip Cansever’i Bezik Oynayan Kadınlar’ın yanına uğurladık. 1993 Salman Ruşdi’nin yazdığı Şeytan Ayetleri adlı kitabın Aydınlık gazetesinde yayınlanmasını protesto eden göstericiler Kaynak yayınevini bastı. 25 kişi yaralandı. 29 MAYIS: 1453 İstanbul’un fethi. 1960 İstanbul Harbiye’de göz altında tutulan eski İçişleri Bakanı Namık Gedik intihar etti. 1985 İstanbul Boğazı’nda ikinci boğaz köprüsünün (Fatih Sultan Mehmet) temeli atıldı. 1993 Almanya’nın Solingen kentinde Neonaziler tarafından kundaklanan evde 5 Türk öldü. 30 MAYIS: 1921 Çankaya Köşkü, Mustafa Kemal’e armağan edildi. (Demek neymiş, şimdikiler sadece kontrat süresi dolunca çıkan kiracılarmış.)  1954 Kırşehir ili ilçe yapıldı. 1956 GİMA kuruldu. 31 MAYIS: 1946 Varto, Malazgirt ve Malatya’da deprem. 3000 ev yıkıldı. 650 can kaybı var. 1970 İşadamı Vehbi Koç Türkiye gelir vergisi rekortmeni oldu. (Aile geleneği sürüyor, bu yıl aynı ailenin 6 bireyi ilk altıya girdi.) 1994 Dardanel Gıda Sanayi kuruldu…