GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE HAZİRAN…

Bir ülkenin gecmişinde; gelecek kuşakları etkileyen, olumlu ya da olumsuz, üzücü ya da sevindirici özellikleriyle tarihe düşülmüş anlar, olaylar vardır. Çoğunluğu; yer isimleri ya da vuku bulma tarihleriyle anılırlar. Örneğin şimdilerde ancak kendi aramızda fısıldayarak kutladığımız 19 Mayıs, 29 Ekim, 23 Nisan tarihleri takvimlerdeki birer gün değil, başlı başına birer simgedirler. 1999’daki belleklerden silinmeyecek ve yaşayanların dehşetini hala hissettiği deprem ’17 Ağustos’ diye bilinir. Ya da Susurluk denilince ne yazık ki artık o ayranıyla ünlü kazamızı değil o menhus ve izleri hala devam eden kazayı hatırlarız. Aynen Sivas ve Kahramanmaraş isimlerinin bu iki muhteşem kentimizi çağrıştırmaktan çok, ölümle, ateşle, vahşetle anıldığı gibi. 31 Mart vakası, 6-7 Eylül olayları da diğer karanlık olanlarıdır. Gelin biz tarihin yaprakları arasında geçen yazıda başladığımız geziyi bu hafta da sürdürelim ve Haziran Türkiyesi’nin geçmişindeki bazı köşe taşlarını hatırlayalım:

11 HAZİRAN: 1868 Hilal-i Ahmer (Kızılay) kuruldu. 1934 Atatürk, Başbakan İnönü'ye çektiği bir telgrafla bütün çiftliklerini ve mallarını millete bağışladığını bildirdi. 1966 Genel Kurmay Başkanı Tural, orduya bir genelge yayınladı: "Nurculuk tehlikesini birliklere anlatın." 1990 Şırnak'ın Güçlükonak İlçesi'ne bağlı Çevrimci Köyü'nü basan PKK'lı teröristler, 12'si çocuk, 7'si kadın ve 4'ü köy korucusu olmak üzere 27 kişiyi katlettiler. 12 HAZİRAN :1966 Keban Barajı’nın temeli atıldı. 1984 Urfa’nın adı Şanlıurfa olarak değiştirildi. 14 HAZİRAN: 1925 Cumhuriyet'in ilk şeker fabrikası, Alpullu'da üretime başladı. 1935 Maden Tetkik ve Araştırma Enstitüsü, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi ve Etibank’ın kurulması hakkında kanunlar TBMM’de kabul edildi. 2000 Mehmet Ali Ağca, Türkiye'ye iade edildi. 15 HAZİRAN: 1968 Kısmet isimli tekneleriyle, 2 yıl 10 ay 13 gün önce dünya turuna çıkan Sadun Boro ve eşi Odo Boro, İstanbul'a ulaştılar. 1989 Aksaray, Bayburt, Karaman ve Kırıkkale İl yapıldı. İl sayısı 71'e çıktı. 16 HAZİRAN: 1950 Türkçe okunan ezanın tekrar Arapça okunmasına dair kanun kabul edildi. 17 HAZİRAN: 1951 Nazım Hikmet, Türkiye’den ayrıldı . 1981 Eski gümrük ve tekel bakanlarından Tuncay Mataracı Yüce Divan tarafından tutuklandı. 1995 Bosna için toplanan yardım paralarını RP'ye aktarmakla suçlanan Süleyman Mercümek'in yargılanmasına başlandı. 20 HAZİRAN: 1938 19 Mayıs milli bayram günü oldu. 1982 Banker Kastelli olarak tanınan Cevher Özden ve eşi İsviçre'ye kaçtı. 1983 Doğru Yol Partisi kuruldu. 21 HAZİRAN: 1940 Mozart'ın Bastien ile Bastienne adlı operası, Devlet Operası'nın verdiği ilk temsil oldu. 1946 Rize Çay Fabrikası'nın temeli atıldı. 22 HAZİRAN: 1965 Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun kabul edildi. 1970 Oyak Renault Oto. Fab. AŞ

kuruldu. 1989 Cudi dağında PKK teröristleri, 1'i astsubay olmak üzere 11 kişilik timi

pusuya düşürerek şehit ettiler. 2001 Anayasa Mahkemesi, FP'yi Laik Cumhuriyet ilkesine 

aykırı eylemlerin odağı olduğu gerekçesiyle 3 ret oyuna karşılık 8 kabul oyuyla kapattı. 23 

HAZİRAN: 1961 93 maden işçisinden oluşan ilk işçi kafilesi, özel bir uçakla 

Ankara'dan Almanya'ya gönderildi. 24 HAZİRAN: 1975 Urfa'da toprak  dağıtımına törenle 

başlandı. İlk gün 5 köyde kura ile 124 aileye, 22 bin 670 dönüm arazi dağıtıldı. 26 

HAZİRAN: 1992 Diyarbakır'ın Silvan İlçesi'ne bağlı Yolaç Köyü'nü basan PKK 

militanları, camiden çıkardıkları 10 kişiyi kurşuna dizdiler. 29 HAZİRAN: 1925 

Diyarbakır İstiklal Mahkemesi, Şeyh Said ile 46 yandaşını ölüme mahkum etti. 30 

HAZİRAN: 1939 TBMM tarafından, Hatay'ın anavatana katılması oy birliğiyle 

onaylandı. 1974 Memurlara iki günlük hafta tatili uygulaması başladı…

 

Bunlar Türkiye’nin dününde yaşananlardan bir demet. Hiç kuşkusuz; 2013 yılının Haziran ayı, yaşananlarla ve öyle görünüyor ki daha yaşanacak olanlarla gelecekte bir halkın ayağa kalkmasının, ünlü tarihçi Lord Kinros’un İstiklal Savaşımız için kullandığı deyişle ‘Bir Milletin Uyanışının’ simgeleştiği ‘Gezi Parkı’ direnişiyle anılacaktır.