DEVAMI VAR…

Cumhuriyet tarihimizin ilk yıllarına baktığımızda hep bir ‘inşa’ hamlesi görürüz. Nice savaştan çıkmış, yoksul, yoksun, yorgun bir toplumun, bir ‘ulus’a dönüşmesidir bu süreç. Bir taraftan ülke baştan başa inşa edilir ve emperyalizmin dişlilerinin arasından çekilip çıkarılırken diğer taraftan 600 yıllık bir otokrasi nedeniyle güdük kalmış yasalarımızı çağa uygun hale getirecek yürekli adımlar atılmaktadır. 1950’li yıllardan itibaren ise adeta bir geri dönüş yolculuğu başlar. Çeşitli iktidarlar döneminde, önce usul usul atılan adımlar günümüzdeki yıkıma doğru koşar adımlara dönüşmüştür. İşte bu yüzden her ay bir ya da iki yazımı, önce ileriye, sonra geriye doğru yapılan bu yürüyüşlerdeki kilometre taşlarından yaptığım bir seçkiye ayırıyorum. Buyurun geçmiş Haziran’ların Türkiye’sindeki kısa bir yolculuğa.

1 HAZİRAN: 1927 Devlet Demiryolları ve Limanlar İdaresi kuruldu. 1930 Resmi ve özel bütün kurumlarda Arap harflerinin kullanılış izni sona erdi. 1932 Tekel Genel Müdürlüğü kuruldu. 1949 Sümerbank bünyesinde Nazilli Basma Sanayi Müessesesi kuruldu. 1983 Milli Güvenlik Konseyi tarafından BTP kapatıldı. BTP'nin kurucularından Hüsamettin Cindoruk, Mehmet Gölhan ve yasaklı siyasilerden Süleyman Demirel, Sırrı Atalay ve İhsan Sabri Çağlayangil'in de aralarında bulunduğu 16 kişi Çanakkale'de, Zincirbozan askeri garnizonunda mecburi ikamete tabi tutuldular. 1986 Adnan Oktar gözaltına alındı. 2 HAZİRAN: 1935 Türkiye’de ilk kez pazar günü resmi tatil uygulamasına başlandı. 1980 Zonguldak Ağır Ceza Mahkemesi, mobilya davasından dolayı Yahya Demirel'i 4 yıl ağır hapis cezasına çarptırdı. 1997 Susurluk Davası, İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde başladı. 3 HAZİRAN: 1968 Kocaeli'nde Belediye Başkanlığı'nı kazanan Leyla Atakan, Türkiye'nin ilk kadın belediye başkanı oldu. 4 HAZİRAN: 1937 Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Kanunu TBMM'de kabul edildi. 1949

Ankara'da İlahiyat Fakültesi kurulmasına dair kanun kabul edildi. 1979

105 kişinin hayatını kaybettiği Kahramanmaraş olaylarının sanığı 803 kişinin

duruşması Adana'da başladı. 330 sanık için idam isteniyor (Tam 34 yıl olmuş,

inanabiliyor musunuz?). 1994 İki heykeli, Türk örf ve adetlerine uygun

olmadığı gerekçesiyle kaldırtan Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek,

“Böyle sanatın içine tükürürüm." dedi. 6 HAZİRAN: 2002 Ankara

Cumhuriyet Başsavcılığı, AK Parti Genel Başkanı Erdoğan hakkında haksız

mal edinime iddiasıyla 5 yıl 10 aya kadar hapis cezası istemiyle dava açtı.

Erdoğan'ın, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevinden ayrıldığı

1998 yılının sonunda verdiği mal beyanı ile AK Parti Genel Başkanı

seçildikten sonraki mal bildirimi arasında 256 milyar 138 milyon 421 bin lira

artış olduğu belirtildi. 8 HAZİRAN: 1973 İstanbul Boğaz Köprüsü'nde taşıtla

geçiş denemesi yapıldı. 9 HAZİRAN: 1942 Anıtkabir projeleri için açılan

yarışmada, Prof. Emin Onat ve Orhan Arda'nın projeleri birinci oldu.

1950 Adnan Menderes, Demokrat Parti Genel Başkanlığı’na seçildi. 1974

Çeşme'de 145 bin metrekarelik alanda 100 milyon lira harcanarak

yapılan Altınyunus Tatil Sitesi törenle açıldı. 1995 Avrupa Parlamentosu

üyesi 3 kadın, kendilerine ‘orospu’ diyerek hakaret eden Devlet Bakanı Ayvaz

Gökdemir’i, Başbakan Çiller’e şikayet ederek özür dilemesini istediler. 10

HAZİRAN: 1946 Türkiye Gazeteciler Cemiyeti kuruldu. 1949 Devlet Tiyatro

ve Operası, TBMM'de kabul edilen yasayla Milli Eğitim Bakanlığına bağlı

olarak kuruldu. İlk genel müdür, Muhsin Ertuğrul oldu. 1960 Celal Bayar ve

Adnan Menderes, yargılanmak üzere Yassıada'ya götürüldüler.

Meraklıları ve arşiv olarak değerlendirmek isteyenler için… Devamı var.