GÜN...

Geçenlerde bir gün Kadiköy’deki alışveriş merkezlerinden

birinde; beni bir anda ‘neredeyim ben, nasıl yani, ne oluyor’

sorularıyla karşı karşıya bırakacak bir durumla karşılaştım.

Alışveriş merkezi formatının vazgeçilmezi olan en üstteki

yiyecek-içecek katında, yaşları 60 civarlarında, ondan fazla

teyze (kendimin de 60 yaşında olduğumu bazen unutuyorum,

onlara ayıp ettiysem gıyaplarında özür dilerim) 6-7 masayı

birleştirmiş, ‘gün’ yapıyorlardı. Yani bayağı bayağı, baş örtülü,

pazen giysili, gözlükleri burunlarının üzerine düşmüş,

herhangi bir kasabada, örneğin Ayvalık’ta görebileceğimiz,

analarımız, teyzelerimiz, komşularımız gibi kadınlar örgülerini,

tığ işlerini almış, kahkahalarla kesilen sohbetlerini ediyor,

el işlerini yapıyor ve arada bir, önlerindeki ‘kağıt’ fincanlardan

çaylarını yudumluyorlardı. Genç kardeşlerim ve yeni nesil bu;

‘gün’ olayının kültürümüzde ne kadar özgün bir yerinin

olduğunu bilmeyebilir ve bunu; tanık olduklarını değil yine

ancak duyduklarını sandığım ‘konken günü’, ‘altın günü’ gibi

etkinliklerle karıştırabililer. Bizim çocukluğumuzda, yani

‘mahalle’ ve ‘komşuluk’ gibi kavramların hala var olduğu

dönemlerde annelerimizin ‘günü’ olurdu. Örneğin benim

anacığımın günü ‘her ayın üçüncü cumartesisi’ idi.

Mahalledeki bütün kadınlar, birbirlerinin gününü bilirlerdi

ama yine de o günden bir gün önce (birilerinin kulakları

çınlasın, her evde var olan en az iki-üç) çocuktan en küçüğü

kapı kapı dolaşır, ‘yarın annemin günü, sizi bekliyor’

diye bir anlamda döneminin ‘LCV’ hizmetini görürlerdi.

Bizim evde bu görev; tekne kazıntısı olan bana düşerdi.

Neredeyse komşu teyzeler kadar hevesle beklerdim annemin

gününü. Çünkü o sabahtan itibaren hummalı bir faaliyetle

börekler, poğaçalar, üzerine kakaolu sos sürülen kekler,

annemin favori tatlısı olan ‘kadın parmağı’, bahçeden

taze toplanmış meyvelerle adeta mini bir şölen hazırlanır,

ben de gerek önceden hazırlanırken, gerek sonradan kalan

bu, bir anlamda açık büfeden ‘tıksırıncaya kadar’

yararlanırdım.

Öğleden sonra saat iki gibi teyzeler birer ikişer gelirler,

kapıda ayakkabılar yanlarındaki ekstra torbadan çıkarılan

terliklerle değiştirilir, her Anadolu evinde bu amaçla

adlandırılan ‘misafir odası’na geçilir, başta sözünü ettiğim

ve beni bu satırları yazmaya, 50 yıl öncesine götüren

 tığ işleri, örgülere başlanır, ikramların ve mis gibi çayın

eşliğinde koyu bir sohbete dalınırdı. Mahalle haberleri,

evlilikler, çocukların okul durumları, geçim gibi konulardan

yavaş yavaş radyodan ve gazetelerden takip edilen

(televizyon olmadığı için, tüm yaş kuşakları gibi o gün için

bana ‘yaşlı’gelen teyzelerimiz de okumayı ve dinlemeyi iyi

bilirlerdi) ülke ve dünya haberlerine geçilirdi. Arada bir

sehpalardan yiyecek bir şeyler aşırmak için odaya dalıp

çıkarken kulağıma; ‘haftaya Celal Bayar Ayvalığa geliyormuş’,

‘Necdet Elmas’ı yakalamışlar’, ‘İran Şahı Süreyya’yı

boşuyormuş’ gibi cümleler takıldığını hatırlıyorum.

‘Beylerin’ eve gelme vaktinin yaklaştığı akşam üzerine

doğru arkalarında bir ‘ait olma’ duygusu bırakarak, en yakın

‘gün’de bir araya gelmek üzere birer birer ayrılırlardı.

Her birine dair yüzlerce anıyı yüreğimde sakladığım güzel

zamanlar, güzel insanlardı. Bu yaşlara ulaştığım şu

dönemlerde onları daha bir sevgiyle anıyor, anlıyor,

kalanlara sağlık, çoğunu yitirdiğimiz büyüklerimize rahmet

diliyorum.