ESKİ… YENİ…

Çok sevdiğim özdeyişlerimizden biri; ‘Alim unutur, kalem unutmaz’dır. Bu bağlamda ‘tarih’ en keskin kalemdir. Hiç bir şeyi unutmaz, kaydeder. Ve zaman zaman da olsa onun yaprakları arasında şöyle bir gezinmekte fayda vardır. Gelin sizinle şöyle keyifli bir yolculuğa çıkalım ve herhangi bir toplumsal mesaj taşıma kaygısı olmadan, Cumhuriyet tarihimizde Nisan ayı içinde yaşanmış bazı olaylara göz atalım. Kimisi küçük, kimisi iz bırakan; kızdığımız, güldüğümüz, sevindiğimiz, onur duyduğumuz, kahrolduğumuz ve hemen hemen hepsini unuttuğumuz olaylar.

HATIRLAYALIM: 1 Nisan: 1924 Ergani Bakır İşletmeleri devletleştirildi • 1926 30 Ağustos’un Zafer Bayramı olarak kabulü hakkındaki kanun kabul edildi • 1945 Türkiye’nin en uzun süre çıkan çocuk dergisi ‘Doğan Kardeş’ yayımlanmaya başlandı • 1954 İstanbul'da Migros kuruldu. 2 Nisan: 1980 Devalüasyon yapıldı. Dolar 75 lira oldu • 1995 Alman Die Welt gazetesi görülmemiş bir hata yaparak Abdullah Öcalan'ın fotoğrafını Atatürk diye tanıttı. 3 Nisan: 1930 Türk kadınlarına belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı tanıyan yeni Belediyeler Kanunu kabul edildi • 1937 Karabük Demir-Çelik Fabrikası'nın temeli Başbakan İnönü tarafından atıldı. 4 Nisan: 1929 Yerli malları haftası ilk kez kutlandı • 1949 NATO kuruluşunu onaylayan bir antlaşma imzalandı • 1953 Dumlupınar Denizaltısı Çanakkale Boğazı'nda battı. 88 denizcimiz şehit oldu • 1997 TBMM Susurluk Araştırma Komisyonu, raporunu Meclis’e sundu. 5 Nisan: 1941 Anıtkabir için açılan proje yarışmasısonuçlandı; Emin Onat ve Orhan Arda’nın teklif ettikleri proje seçildi • 1956 Ankara Çimento Fabrikası üretime başladı • 1994 Tarihi '5 Nisan' kararları açıklandı. Türkiye, tarihinin en büyük kemer sıkma politikasına hazırlanıyor. 06 Nisan: 1920 Mustafa Kemal’in isteğiyle, Anadolu Ajansı Ankara’da kuruldu • 1955 Tamek Gıda AŞ kuruldu • 1973 Fahri Korutürk Türkiye Cumhuriyeti'nin 6. Cumhurbaşkanı seçildi. 7 Nisan: 1926 Tekel İdaresi faaliyete başladı • 1978 Muğla'nın Yatağan ilçesinde termik santral temeli atıldı. 8 Nisan: 1924 Şeriye mahkemelerini kaldıran yeni Mahkemeler Teşkilatı Kanunu TBMM'de kabul edildi. Kadıların yerini hakimler aldı • 1956 Seyhan Barajı ve Hidroelektrik tesisleri açıldı • 1978 İstanbul'da silahlı saldırıya uğrayan Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Server Tanilli ağır yaralanarak felç oldu. 9 Nisan 1936 İstanbul telefon şirketi devletleştirildi • 1932 İlk kadın hâkim Mürüvvet Hanım Adana’da göreve başladı • 1994 Vehbi Koç ve Sakıp Sabancı, Cumhurbaşkanı Demirel'den 'olağanüstü hal ilan ederek ekonomiye el koymasını' istediler. 10 Nisan: 1928 Anayasa'dan dini terimlerin kaldırılması hakkındaki kanun kabul edildi. Ayrıca Milletvekilleri ve Cumhurbaşkanı, yemin ederken 'vallahi' yerine 'namusum üzerine söz veririm' diyecek. Böylece laiklik esası Anayasa'da yer aldı. 11 Nisan: 1928 Temyiz Mahkemesi’nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi • 1995 GA Projesi’nin bir parçası olan Şanlıurfa-Harran su kanallarına ilk su verildi. 12 Nisan: 1925 Doğu isyanının elebaşlarından Şeyh Said yakalandı • 1931 Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti Mustafa Kema’in talimatıyla kuruldu • 1993 Türk Haberler Ajansı kuruldu • 1969 Atatürk Kültür Merkezi (AKM) açıldı. 13 Nisan: 1933 İlk iki kadın mühendis Melek ve Sabiha hanımlar mezun oldu • 1950 Vakıflar

Bankası kuruldu • 1961 TEKEL Türkiye'nin ilk naneli sigarası ‘Çamlıca’yı

üretti. Paketi 150 kuruş • 1994 Radyo-Televizyon Üst Kurulu kuruldu. 14

Nisan: 1877 Türkiye Kızılay Derneği kuruldu • 1928 Yargıtay Kuruluş Kanunu

kabul edildi • 1938 İzmir Konak Vapur İskelesi hizmete açıldı. 15 Nisan:

1933 Ankara-İstanbul tarifeli uçak seferleri resmen başladı • 1933 Samsun-

Çarşamba demiryolu hattı hükümetçe satın alındı • 1955 Türkiye Petrolleri

Anonim Ortaklığı, petrol arama izni aldı.

Bir başka sevdiğim özlü sözümüz de “Eskisi olmayanın yenisi olmaz.”dır. Nisan Türkiye’sinin ikinci yarısından derlediğim ‘eskiler’i de bir sonraki yazımda ‘yeni’lere aktaracağım.